Neuropathie: beschadiging van zenuwen bij diabetes
Als je bloedsuiker regelmatig te hoog is, kunnen de zenuwen in je lichaam beschadigd raken. Dat heet zenuwschade, of neuropathie. De belangrijkste vormen bij diabetes type 1 zijn perifere neuropathie en autonome neuropathie.
De zenuwen in je lichaam hebben zuurstof en voedingsstoffen nodig, en die krijgen ze via kleine bloedvaatjes. Wanneer die bloedvaatjes aangetast raken door diabetes, lopen ook de zenuwen schade op. Dat heet diabetische neuropathie.
Neuropathie kan mild zijn of zo erg dat mensen slechter kunnen slapen, bewegen en werken. Het kan ook leiden tot angst en depressie.
Perifere neuropathie
De meest voorkomende vorm van neuropathie bij diabetes type 1 is perifere neuropathie. Hierbij zijn zenuwen van het perifere zenuwstelsel aangetast. Perifere zenuwen verbinden organen en weefsels met het ruggenmerg.
Bij perifere neuropathie hebben mensen meestal last van voeten, benen en soms ook armen, buik en rug. De klachten zijn ’s nachts vaak het ergst.
Symptomen van perifere neuropathie
- gevoelloosheid, doof gevoel
- tintelingen
- scherpe pijn of krampen
- minder gevoel en minder spierkracht in de benen
- minder goed in evenwicht
- ernstige voetproblemen
Autonome neuropathie
Zenuwen in je lichaam zitten er om je aanraking of pijn te laten voelen. Maar een ander deel van het zenuwstelsel doet verborgen zijn werk. Dit autonome zenuwstelsel regelt bijvoorbeeld de maag-darmbewegingen, bloeddruk en het hartritme.
Symptomen van autonome neuropathie
- verminderd aanvoelen van hypo’s (hypo unawareness)
- blaasproblemen
- obstipatie of juist diarree
- misselijkheid door een vertraagde maaglediging (gastroparese)
- moeilijker slikken
- seksuele problemen (mannen en vrouwen)
- meer of minder zweten
- wisselingen in bloeddruk
- wisselingen in hartslag
- problemen met lichaamstemperatuur, gevoel van koude voeten terwijl ze warm zijn
Mononeuropathie of polyneuropathie
Bij iemand met diabetes gaat het meestal om polyneuropathie, omdat meerdere zenuwen zijn aangedaan (poly = Grieks woord voor ‘veel’).
Maar er is ook neuropathie waarbij plotseling specifieke zenuwen beschadigd raken, vaak in het hoofd, borst, buik of been. Deze vorm heet mononeuropathie (mono = Grieks woord voor ‘een, enkel’), of focale neuropathie. De klachten kunnen plotseling zijn en heftig, maar ze verdwijnen vaak ook weer na een aantal weken of maanden.
Symptomen van mononeuropathie (focale neuropathie)
- moeite met scherp zien, dubbelzien of pijn achter een oog
- verlamming van een kant van het gezicht (aangezichtsverlamming van Bell)
- pijn in scheenbeen of voet
- pijn in de lage rug of bekken
- pijn aan de voorkant van het dijbeen
- pijn in borst of buik
- carpale tunnel-syndroom, waarbij een zenuw bekneld raakt: geeft een verdoofd gevoel of tintelingen in vingers of hand, en een gevoel van slapheid in de hand, dingen laten vallen.
Behandelingen tegen neuropathie
Een zo goed mogelijke diabetesinstelling met zo min mogelijk hoge bloedsuikers voorkomt neuropathie, of verergering ervan. Er zijn ook pijnstillers voor, zoals oxycodon en tramadol maar die helpen niet altijd even goed en hebben ook bijwerkingen. Daarom is er onderzoek naar andere therapieën, zoals ruggenmergstimulatie.
Daarnaast worden tegen neuropathische pijn ook tricyclische antidepressiva voorgeschreven (zoals amitriptyline, imipramine en desipramine) of andere vormen van antidepressiva (duloxetine, venlafaxine, bupropion, paroxetine en citalopram).
Leestip: Medicijnen voor perifere neuropathie
In het algemeen geldt dat een goede conditie erg belangrijk is. Als je genoeg beweegt en een goede conditie hebt, kun je neuropathie soms voorkomen of afremmen.
Op de hoogte blijven?
Ontvang elke 2 weken nieuws over diabetes type 1 per e-mail, met alleen artikelen die voor jou interessant zijn. Maak eenvoudig in 1 minuut een account aan en geef je interesses aan!
